ادویه جات
بذریجات
لوازم قنادی
محصولات شرکتی
گیاهان دارویی
دمنوش ها
مواد غذایی
مواد اولیه دارویی
سایر محصولاتخواص گیاه رزماری
رزماری، با نام انگلیسی Rosemary گیاه بومی نواحی مدیترانه است. این گیاه به‌عنوان چاشنی در غذاها کاربرد فراوانی دارد. دلیل استفاده از رزماری تنها به‌خاطر بو و طعم آن نیست، بلکه خواص فراوان این گیاه برای سلامتی نیز عاملی برای استفاده از آن در غذاهای مختلف شده است.
نام علمی رزماری «Rosmarinus officinalis» است. رزماری نیز در خانواده‌ی نعناعیان قرار می‌گیرد، اما طعم منحصربه‌فرد خود را دارد. رزماری به‌نسبت این گیاهان، گرم‌تر و تلخ‌تر است و طعمی گس دارد که به سوپ‌ها، سس‌ها، خورش‌ها، کباب‌ها و ادویه‌های ترکیبی طعمی عالی می‌بخشد. استفاده از رزماری در آشپزی ایتالیایی بسیار مرسوم است.
این گیاه بومی مناطق اطراف دریای مدیترانه است. استان مورسیا در جنوب شرقی اسپانیا، یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان گیاه رزماری در دنیا است. یک گیاه چند ساله، با ساقه‌های چوبی، برگ‌های سوزنی، معطر و همیشه سبز است. گل‌های رزماری در فصل‌های بهار و اواخر تابستان به رنگ‌های سفید، صورتی، بنفش یا آبی، روی شاخه‌های انتهای گیاه ظاهر می‌شوند.
تاریخچه و موارد استفاده رزماری
این گیاه از زمان های قدیم به دلیل خواص دارویی آن مورد استقبال قرار گرفته است. رزماری به طور سنتی برای کمک به کاهش درد عضلانی، بهبود حافظه، تقویت سیستم ایمنی و گردش خون و تقویت رشد مو استفاده می شد.
در زمان های قدیم اعتقاد بر این بود که رزماری باعث تقویت حافظه می شود. در ادبیات و فولکلور نشانی از خاطره و وفاداری است. رزماری کمی محرک است. در طب سنتی یک ترکیب معطر محبوب از مواد مقوی و روان کننده بود. امروزه روغن معطر آن یکی از مواد تشکیل دهنده بسیاری از محصولات آرایشی بهداشتی و ورموت است. محتوای اسانس از 0.3 تا 2 درصد است و از تقطیر به دست می آید. جزء اصلی آن بورنئول است.
طرز تهیه دمنوش و چای رزماری
1 قاشق چای خوری برگ و ساقه رزماری خشک شده یا پودر شده یا رزماری تازه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و بگذارید 5 دقیقه بماند تا دم بکشد، دمنوش رزماری آماده است، برای شیرین کردن آن می توانید از عسل یا توت خشک و خرما استفاده کنید.
خواص درمانی گیاه رزماری
از عصاره و روغن گیاه رزماری به دلیل خاصیت محافظت از کبد، موثر در درمان بیماری آلزایمر، ضد میکروب، ضد التهاب و اثر ضد سرطان استفاده می‌شود.
خواص گیاه رزماری برای پوست
عصاره گیاه رزماری سرشار از آنتی اکسیدان است. این میزان زیاد از آنتی اکسیدان از پوست محافظت می کند و علائم پیری زودرس را به تعویق می اندازد. از دیگر خواصی که در عصاره این گیاه وجود دارد، رزمارینیک اسید می باشد که مشکلات پوستی مانند اگزما، آلرژی و آکنه را بهبود می بخشد و مانند آب روی آتش عمل می کند. استفاده از این گیاه برای تمامی افرادی که می خواهند به صورت روزانه در یک روتین مشخص از پوست خود مراقبت کنند مناسب است. اگر پوست حساسی دارید پیشنهاد می کنیم قبل از مصرف عصاره رزماری، مقداری از آن را روی پوست دست امتحان کنید.
طریقه مصرف برای پوست: عصاره رزماری را مستقیم بر روی پوست بزنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه آن را باقی بگذارید و سپس صورت را بشویید. می توانید گیاه تازه را نیز بر روی پوست بمالید و به عنوان آبرسان و محافظ از این روش استفاده کنید.
خواص رزماری برای موها
استفاده از عصاره رزماری باید یک یا دو بار در هفته باشد. هنگامی که موها و کف سر تمیز است حدودا 5 یا 6 قطره از عصاره را کف سر بریزید و به آرامی ماساژ دهید. روغن آن را می توانید با روغن نارگیل مخلوط کنید و سپس از آن ها استفاده نمایید. اگر احساس نیاز به شستشوی موها بعد از این روغن وجود دارد حتما اجازه بدهید بین 30 تا 45 دقیقه روی سر باقی بماند. می توانید هنگام شستشو موها همین 5 یا 6 قطره روغن رزماری را به شامپوی خود اضافه کنید و با آن موها را بشویید.
تسکین درد مفاصل و عضلات با رزماری
یکی از رایج‌ترین موارد استفاده از گیاه رزماری و فرآورده‌های آن، برای رفع درد مفاصل و عضلات است. امروزه پماند رزماری برای تسکین درد عضلات، در اکثر داروخانه‌ها یافت می‌شود. افرادی که دچار میگرن هستند می‌توانند کمی عصاره رزماری را روی پیشانی ماساژ دهند و برگ‌های تازه آن را ببویند. البته نوشیدن دمنوش گیاه رزماری در رفع سردرد موثر است.
افرادی که طبع آنها گرم است، امکان دارد با مصرف دمنوش رزماری سردرد آنها بیشتر شود؛ چرا که رزماری طبعی گرم و خشک دارد. بر اساس آزمایش‌های انجام شده بر روی برخی از حیوانات، به این نتیجه دست یافته‌اندکه روغن رزماری برای کاهش درد کمی از داروی استامینوفن موثرتر عمل می‌کند. در واقع رزماری، یک داروی ضد درد بدون نسخه با کمترین عوارض است!
تقویت حافظه و قدرت تمرکز با رزماری
بر اساس آزمایش‌های صورت گرفته، گفته می‌شود که رزماری حافظه را بهبود می‌بخشد و به افزایش یادگیری و تمرکز کمک می‌کند. آزمایشی در دانشگاه Northumbria انجام گرفته است. در این آزمایش افرادی به صورت کاملا تصادفی انتخاب شدند. این اعضا از افراد مسن بودند.
هدف از آزمایش پی بردن به اثرات گیاه رزماری و اسطوخودوس در نحوه هوشیاری و دقت افراد در پاسخ دادن معما‌ها بود. به این منظور سه اتاق را طراحی کردند. در یکی از اتاق‌ها از اسانس و عطر گیاه اسطوخودوس استفاده کرده بودند. هوای اتاق دیگری با بوی گیاه رزماری معطر شده بود و اتاق دیگر بدون هیچ عطر و بویی انتخاب شد.
در ادامه افراد را به صورت تصادفی در هر اتاق قرار دادند تا به جواب معما‌های طراحی شده پاسخ دهند. نتیجه جالبی بدست آمد. افرادی که در اتاق اسطوخودوس حضور داشتند به نیمی از سوالات، پاسخ اشتباه دادند و حس خواب آلودگی و خستگی را در خود احساس می‌کردند.
کسانی که در اتاق ساده بودند تا ۶۰ درصد سوالات را پاسخ داده‌اند و آنانی که در اتاق رزماری حضور داشتند، در پاسخ دادن به معما‌ها از بقیه افراد بهتر عمل کردند. به طوری که تا ۸۰ درصد از سوالات را به درستی پاسخ دادند.
خواص رزماری تقویت سیستم ایمنی بدن
در برگ تازه و گل‌های گیاه رزماری مقادیری از ویتامین‌ها از جمله ویتامین C است. این گیاه معطر برای تقویت سامانه ایمنی بدن بسیار مفید است. علاوه بر این، در اجزای فعال رزماری، ترکیبات آنتی اکسیدان و ضد التهاب است.
این ترکیبات یک خط دفاعی در پشت سامانه ایمنی بدن شما شکل می‌دهند که از بروز بیماری‌های عفونی جلوگیری می‌کند. از دمنوش برگ و گل گیاه رزماری برای تقویت سامانه ایمنی و مقاومت بدن در برابر ویروس‌ها می‌توان استفاده کرد.
رزماری برای کاهش استرس و دلهوره
عوامل زیادی می‌توانند باعث استرس شوند، از جمله آزمون‌های استخدامی و کنکور که جز اولین عوامل ایجاد استرس در جوانی به شمار می‌روند. عطر و بوی گیاه رزماری خلق و خوی شما را بهتر و استرس را کاهش می‌دهد. در آروماتراپی (رایحه درمانی) نیز از اسانس گیاه رزماری برای رفع استرس استفاده می‌کنند.
بوییدن برگ‌های معطر گیاه رزماری ممکن است به کاهش اضطراب قبل از امتحان کمک کند و در کنترل ضربان قلب موثر باشد.
مفید برای پیشگیری از بیماری آرتریت روماتوئید مفصلی
آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سامانه ایمنی بدن به بافت‌ها، مانند زانو و سایر مفاصل حمله می‌کند و به پوشش مفصلی آسیب می‌رساند و موجب التهاب می‌شود.
شواهد اولیه نشان می‌دهد که روغن رزماری ممکن است به کاهش التهاب بافتی ناشی از این بیماری، کمک کند. البته تحقیقات بیشتری باید در مورد تاثیر رزماری بر کاهش التهاب بافت، صورت گیرد.
رزماری موثر در درمان سندروم رینود
در دانش پزشکی به کاهش چشمگیر جریان خون در رگ‌های دست و پا و احساس سرمای شدید بدن، کبودی، رنگ پریدگی و سردی دست و پا سندروم رینود می‌گویند. برخی از افراد هستند که در همه طول سال دست و پای آنها سرد است؛ اما در فصول سرد سال و مواقعی که فرد استرس دارد، تشدید می‌شود.
سندروم رینود در بین مرد و زن وجود دارد، اما در خانم‌های بین ۲۰ تا ۴۰ سال شایع تر است. ماساژ دادن دست و پا با استفاده از روغن رزماری در افراد مبتلا به سندروم رینود، به گردش بهتر خون و گرم شدن دست و پا کمک می‌کند. برای تایید این تاثیرات، تحقیقات بیشتری لازم است، اما رزماری می‌تواند یک آزمایش ارزشمند، کم عوارض و کم هزینه باشد.
خواص ضد سرطانی رزماری
همانگونه که اشاره شد، روغن رزماری اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد. در مطالعات اولیه نشان داده است که ترکیبات این گیاه با سلول‌های سرطانی مقابله می‌کند.
سلامت کبد با رزماری
مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که روغن رزماری در آزادسازی صفرا موثر است. این رویداد در هضم چربی اهمیت دارد و موجب فعال سازی مکانیسم‌های دفاعی آنتی اکسیدانی برای محافظت از کبد می‌شود.
رزماری خوشبو کننده دهان
گیاه رزماری یک عامل طبیعی ضد باکتریایی است که در کنار عطر بی نظیر برگ‌های گیاه، یک خوشبو کننده عالی دهان محسوب می‌شود و در سلامت دهان و دندان موثر است. یک لیوان از دمنوش سرد شده رزماری را در دهان خود غرغره کنید تا باکتری‌ها نابود شوند و بوی بدن دهان گرفته شود.
مضرات و عوارض گیاه رزماری
در کنار همه خواص این گیاه، بهتر است بدانید که رزماری می‌تواند اثرات جانبی منفی داشته باشد.
افرادی که مبتلا به صرع و فشار خون هستند از مصرف دمنوش یا برگ‌های تازه گیاه در آشپزی بپرهیزند. این گیاه ممکن است اثراتی در تشدید بیماری داشته باشد. روغن رزماری را به هیچ وجه به عنوان روغن خوراکی مصرف نکنید. روغن رزماری تنها برای استعمال خارجی است.
هر شخصی که به آسپرین آلرژی دارد، از مصرف فرآورده‌های گیاه رزماری بپرهیزد، چرا که عناصر شیمیایی دارد که شبیه آسپرین است. مصرف طولانی مدت از این گیاه مضر خواهد بود. مصرف خودسرانه رزماری در زنان باردار موجب سقط جنین می‌شود.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
